Ánh Dương
Ủy ban Nobel công bố giải Nobel Y Sinh năm 2021 thuộc về hai nhà khoa học người Mỹ là David Julius và Ardem Patapoutian nhờ công trình khám phá về nhiệt độ và xúc giác.
Hội đồng chuyên gia của giải Nobel đã thông báo tại Viện Karolinska ở Stockholm vào chiều ngày 04/10, nhấn mạnh đến phát hiện “cho phép chúng ta hiểu sự nóng, lạnh và các lực cơ học có thể kích hoạt như thế nào những xung thần kinh mà cho phép chúng ta hiểu và thích nghi được thế giới hiện tại”, theo AFP.
Hai nhà khoa học đã có những phát hiện đột phá nhờ nghiên cứu chuyên sâu, tìm hiểu về cách hệ thần kinh cảm nhận các kích thích nóng lạnh và cơ học.
Hai ông đã bổ sung kiến thức còn thiếu của nhân loại về tác động phức tạp giữa giác quan và môi trường. Ông Julius đã sử dụng capsaicin, một hợp chất cay từ ớt, gây cảm giác nóng để xác định xem đầu dây thần kinh của da phản ứng với nhiệt như thế nào. Cộng sự của ông là Patapoutian dùng tế bào nhạy cảm với áp suất để khám phá ra một phản ứng khác với kích thích cơ học trên da và cơ quan nội tạng.
Theo Vnexpress, học giả René Descartes đã sử dụng hình ảnh sợi chỉ để mô tả sự kết nối của các bộ phận với não bộ vào thế kỷ 17. Trên cơ sở này, ông đã mô tả khi chân người tiếp xúc với lửa, tín hiệu được gửi đến não, nghiên cứu của ông cho thấy cách mà các tế bào thần kinh cảm giác ghi lại những thay đổi cảm giác của con người đối với môi trường.
Năm 1944, hai nhà khoa học Joseph Erlanger và Herbert Gasser nhận giải Nobel Y Sinh vì khám phá ra các loại sợi thần kinh cảm giác khác nhau, phản ứng với các kích thích khác nhau. Song một câu hỏi còn bỏ ngỏ, đó là “nhiệt độ và kích thích cơ học được chuyển thành xung thần kinh thế nào?”.
Công trình của Julius và Patapoutian chỉ ra cách thức sự nóng lạnh và lực cơ học kích hoạt các xung thần kinh cho phép con người thích nghi với môi trường xung quanh. Theo Ủy ban Nobel, công trình đã thúc đẩy các nghiên cứu chuyên sâu về việc phát triển phương pháp điều trị hàng loạt tình trạng bệnh, bao gồm đau mạn tính.
Trong tình hình đại dịch hiện nay, nhiều đồn đoán đã cho rằng ứng viên sáng giá cho giải Nobel Y Sinh năm nay sẽ thuộc về phát minh vaccine COVID-19 bằng công nghệ RNA thông tin (mRNA); hoặc nghiên cứu về tế bào bạch cầu lympho B và T, cần thiết cho hệ thống miễn dịch của con người. Công trình xác định gene nguy cơ gây ung thư, mở đường cho các phương pháp điều trị tiềm năng cũng là một hy vọng giành giải. Tuy nhiên thực tế đã không như vậy.
Hai ông Julius và Patapoutian sẽ chia nhau giải thưởng trị giá 10 triệu crown Thụy Điển, tương đương khoảng 1,1 triệu USD.
Giải Nobel Y sinh năm 2020 đã được trao bộ ba nhà khoa học Harvey Alter và Charles Rice (người Mỹ), và Michael Houghton (người Anh) vì đã phát hiện virus viêm gan C.